‘In de gevangenis kun je niemand helemaal vertrouwen’

Denise zit nu opgesloten in Amerika en droomt van haar terugkeer naar Nederland. Maar dat zit er niet in. Ze wordt in Amerika van een huis van bewaring overgeplaatst naar een echte gevangenis. Een hardcore gevangenis, barstensvol met veroordeelde vrouwen die vloeken en tieren. “Een cultuurshock.”

Het geluid van de sleutels staat in haar geheugen gegrift. De celdeuren die open en dicht worden gedaan. De herrie. Vrouwen die je aan de kant duwen als je in de rij staat. “De cultuurshock is dat je heel snel in conflictsituaties terecht komt. Je kunt je niet afzijdig houden, omdat je wel samen met anderen in de eetzaal moet eten.”

“Je kunt je niet afzijdig houden in een conflictsituatie”

Aan alles hangt een tijdslimiet

Elk uur is gepland. Naar buiten gaan mag alleen om 07.30 uur. Aan elke activiteit – van de bibliotheek tot een luchtje scheppen – hangt een tijdslimiet. “Ik ging lopen op een soort atletiekbaan. Omdat ik geen conditie had en vocht in mijn benen, was een rondje al vreselijk zwaar. Uiteindelijk kon ik een uur lopen.”

Vertrouwen doe je de ander nooit helemaal

Contact maken met andere gedetineerden is niet eenvoudig. “Iedereen kijkt kritisch naar elkaar. Vertrouwen doe je de ander nooit helemaal, maar je hebt elkaar ondertussen wel nodig. Soms wordt je verraden of vals beschuldigd, soms neemt een celgenoot het voor je op. Ook al is het oppervlakkig: je kunt even met iemand praten.” Het zijn de kleine gebaren die het leven in de gevangenis iets dragelijker maken, die maken dat je je weer mens voelt. “Dat iemand bijvoorbeeld voor het slapengaan ‘welterusten’ tegen je zegt.”

Hoe maak je het nog leuk?

Denise ziet in de gevangenis dat mensen in essentie maar weinig nodig hebben om het leven toch iets leuker te maken. “De vrouwen maakten zelf een kerstboom. Van tamponhulsjes werd een kaars gemaakt. Toen ik jarig was, had een vrouw mijn bed versierd met allemaal gekleurd papier. Op een laken was ‘happy birthday’ geschilderd. Met de magnetron werd een pizza gemaakt voor mijn verjaardag.” Het zijn de hoogtepunten in het leven in de gevangenis, waar doorgaans irritaties snel op de loer liggen.

Irritaties en vechtpartijen

“Iedereen heeft z’n eigen regeltjes. De een wil dat je na het tandenpoetsen in de wasbak spuugt, de ander in het toilet. Of je zit met iemand in de cel die smetvrees heeft. Of je zit in de cel met iemand die in van alles handelt, ook drugs en pillen. Dat betekent automatisch een risico voor jezelf. Stel dat ze de cel doorzoeken en drugs vinden, dan wordt iedereen in de cel beschuldigd. De kans is dan groot dat je naar de isoleercel moet.” Soms ontstaan vechtpartijen om onduidelijke redenen. Dan blijkt iemand een ander betaald te hebben om een gedetineerde in elkaar te slaan.

Om te overleven past Denise zich telkens aan. Doodmoe wordt ze ervan, maar ze houdt zich inmiddels veertien maanden staande. Totdat haar naam weer wordt omgeroepen. Denise moet opnieuw verhuizen. Dit keer is het de gevangenis in New York.

Wil je weten of Denise ooit nog naar Nederland terug kan keren? Like onze pagina en volg ons op Facebook!