Maar de uitdaging kan ook van buiten komen. Je familieleden die je (soms onbewust) uitdagen om niet alleen sterk te zijn maar je ook doen beseffen wie er buiten op je wachten. Ik kan me herinneren hoe ik op een gegeven moment een helder beeld kreeg van mijn omgeving. Ik wist bijvoorbeeld aan welke bewaarder ik wel of niet iets kon vragen. Ik wist welke medegedetineerden positiever waren ingesteld dan de anderen. Zo kon ik een selectie maken van mensen met wie ik binnen omging. Het gaf mij de kans om situaties te vermijden die negatieve gevoelens en emoties konden veroorzaken. Het vermijden maakte dan steeds meer ruimte voor het opzoeken. De zoektocht naar kansen die er waren en mensen die bereid waren om mee te werken, en misschien wel middelen faciliteerden om het mogelijk te maken. Daarom ben ik ook de geestelijke verzorgers eeuwig dankbaar voor de gesprekken, agenda’s en teksten die moed en hoop gaven. Het hebben van een doel is een krachtig middel tijdens detentie. Eerder schreef ik over het leren van nieuwe dingen tijdens detentie. Ik geloof dat het meer met zich meedraagt dan alleen leren. Want in feite werk je ergens naartoe. en hoe meer dat je bezighoudt, hoe meer houvast je hebt. Ik weet nog hoe ik in mijn cel voor de spiegel stond en mezelf moed insprak; Reynaldo, dit kan jij gewoon.
Breekpunt
Maar eerlijk is eerlijk; iedereen heeft een breekpunt. Ik sprak laatst een vriend van mij die ook heeft vastgezeten. Hij vertelde mij hoe hij op een breekpunt kwam en keihard zijn best deed om de tranen te bedwingen, hij wilde niet loslaten. Ik ken dat, en ook ik heb zo vaak volgehouden. op een avond brak ik. Ik moest huilen, janken eigenlijk! Alles wat ik ooit opkropte kwam eruit. En nu geloof ik dat daar ook kracht in zit. dat je op een punt komt dat je eerlijk naar je situatie kunt kijken en de emoties los kunt laten. Ik kon dat op cel doen omdat ik alleen was op dat moment, maar het was nodig. Want daarna voelde ik de opluchting, de last viel van mijn schouders. En wat er daarna gebeurde was bijna magisch! Daar stond ik weer voor de spiegel. ‘kom op Reynaldo! Dit is tijdelijk en in de tijd dat je hier zit ga je de volgende dingen doen!’ Zo pakte ik een stuk papier bracht mijn situatie in kaart en begon ik mijn doelen op te schrijven voor zowel de korte als voor de lange termijn. Op een of andere manier leek het alsof de persoon in de spiegel sterker was dan ikzelf.
Reynaldo Adames heeft een lange weg afgelegd. Van dader naar iemand die in gevangenissen zijn eigen verhaal vertelt. Het verhaal dat het weer goed kan komen. Als je maar de confrontatie durft aan te gaan.