Zelf heb ik 10 jaar gewerkt in een land waar oorlog een realiteit van iedere dag was. Vooral het kerstfeest vieren ver bij mijn familie vandaan, was een pijnlijke ervaring. Mettertijd leerde ik het op een andere manier te vieren, die zeker ook zinvol was. De nadruk kwam te liggen op anderen dienen. Zij waren daar erg blij mee en zo werd het toch nog een mooi feest. Ik bezocht mensen in het ziekenhuis, slachtoffers van het oorlogsgeweld. Velen van hen hadden ook geen contact met hun familie, wisten zelfs niet eens of ze nog wel leefden. En moesten vaak het leven door met erg verminkte lichamen. Veel verdriet en vooral veel eenzaamheid. Door bezoeken kon ik die eenzaamheid een klein beetje verlichten en werd ik voor velen een soort moeder.
Familieband
Voor mij is het dus niet zo moeilijk om te begrijpen hoe gedetineerden in een verre gevangenis zich voelen, met name in deze tijd van het jaar. Ver weg van Nederland en familie. Zij die vader of moeder zijn, missen hun kinderen. Vaak is dat nóg pijnlijker. Zelfs een gesprek is onmogelijk, bezoeken zo goed als onmogelijk. In enkele gevallen komt het ook voor, dat zij door hun gedrag hun familie veel verdriet doen. Maanden kunnen zij dan voor de situatie staan dat zij dat niet uit kunnen praten omdat ze in de gevangenis zitten. En als ze dan telefonisch contact mogen hebben, dan is dat voor een zeer korte tijd en emotioneel erg geladen, waardoor het echte praten met elkaar nog extra bemoeilijkt wordt. Ik sprak met iemand die twee keer telefonisch contact had gehad, maar verder dan huilen kwam het niet. Wat is dat frustrerend, wat blijf je dan met een leeg gevoel zitten. En hoe lang werkt een dergelijk trieste ervaring nog door in je leven. Vooral omdat je weet dat ook daar ver weg geliefden met geweldige problemen blijven zitten. Hoe moeilijk is het dan om je leven weer op te pakken en er toch weer richting aan te geven. Is er dan helemaal geen sprake van een familieband in deze situatie? In de praktijk heb ik gezien dat de gedetineerden met elkaar een soort familieband hadden opgebouwd. Heel zinvol en troostend.
Kerstfeest
En dan de toekomst. We weten dat onze familie van ons houdt. Dat we belangrijk voor ze zijn. Dat ze ons graag willen vergeven en ook bereid zijn om ons weer op te vangen als we terug komen. En dat kan ons aansporen om hetzelfde te doen. Anderen vergeven voor fouten die gemaakt zijn. En zo kunnen banden die beschadigd zijn toch nog meer betekenis krijgen. Ook dat is een leerproces waar allebei de partijen aan mee moeten werken. In sommige gevangenissen komt er wel eens een pater of dominee, en ook een zangkoor om de mensen te bemoedigen, dat is ook mooi. Maar toch, je eigen volk mis je wel op zulke speciale feestdagen. Kerstfeest betekent dat God ons zeker niet vergeten heeft. Hij had er alles voor over om de afstand tussen Hem en ons te overbruggen. Hij kwam heel dicht bij de mensen die geen macht of pracht kenden, zij die het heel moeilijk hadden. Hij wil altijd dicht bij ons zijn en luistert naar elke klacht, of smeking.
Nieuw begin
Ook al is niet altijd duidelijk waarom de dingen in een leven zo hebben moeten lopen, er is vaak toch betekenis. Het volgende verhaal kan dat duiden. Een man liep in de woestijn. En opeens zag hij daar een hele grote palmboom. Een echte reus. Vlak daarnaast stond er nog een. Een dwerg. Nu was die man niet zo’n plezierig mens. Hij pakte een grote steen en legde die op de kruin van het palmboompje. Hij grinnikte van genoegen toen hij zag wat hij gedaan had. Jaren later kwam hij op dezelfde plek terug. En wat zag hij, twee reuzen van palmbomen. Hij dacht bij zichzelf: ‘Hoe is dat nu mogelijk, die geweldige zware steen op zijn kruin en toch is hij zo hard gegroeid’. En de palmboom zei: ‘Ik wil je bedanken. Bedanken dat jij die zware steen op mijn kruin gelegd hebt. Nu kon ik niet anders, ik moest alle energie steken in het groeien van de wortels naar beneden, om zo water te vinden. En toen ik dat water gevonden had, nou, je kunt zien wat ik geworden ben! Het resultaat is ernaar. Hartelijk dank dat jij mij geholpen hebt’. Wij als vrijwilligers die Epafras en de gedetineerden dienen, hopen door onze bezoeken ook een boodschap van hoop voor een betere toekomst over te brengen. Altijd is er een mogelijkheid voor een nieuw begin. Altijd zijn er mensen die naast hen willen staan.
Door: Antonia, vrijwilliger voor Epafras